Borgen – een kijkje achter de muren van de politiek

Net als vele andere onwetende medemensen heb ik flitsende films en series nodig om iets te begrijpen van de ingewikkelde realiteiten van deze woeste wereld. Zonder plaatjes kijken red ik 't niet. Daarom ben ik dolblij met de serie Borgen. Ik heb namelijk zeer weinig verstand van politiek. Nooit veel van begrepen ook. En hoezeer ik me er ook in verdiep; een groot deel van de politieke besluitvorming blijft abracadabra voor me.

Borgen is zover ik weet de tweede goede serie uit Denemarken (Forbrydelsen was de eerste). Borgen betekent Burcht en de Burcht in Kopenhagen is waar de Deense politiek zetelt, zoals in Nederland het Binnenhof, wat eveneens een Middeleeuws bouwwerk is. Daar houden de vergelijkingen niet op: de Deense politiek schijnt sprekend op de Nederlandse te lijken, wat verklaart waarom types als Diederik Samson en Alexander Pechtold fans van de serie zijn. Ze herkennen zichzelf wellicht in hoofdpersoon Brigritte Nyborg. Dat mochten ze willen, ja! Want Borgen schetst wel een al te rooskleurig beeld van de sociaaldemocratie. De makers willen ons doen geloven dat minister-president Brigritte Nyborg een integer en goedhartig mens is, dat soms voor moeilijke keuzes staat, maar toch trouw blijft aan zichzelf en haar idealen. Alsof politici géén willoze speelbal zijn van multinationale krachten.

Deze bedenkingen nemen niet weg dat de serie meeslepend is, die bovendien op de huid van de actualiteit zit. Sterker nog, de realiteit imiteerde fictie toen Denemarken de eerste vrouwelijke minister-president ooit kreeg, die overigens totaal niet kon opboksen tegen het ideaalbeeld van Brigitte Nyborg.

Wat Borgen verder zo goed maakt zijn de personages en de soapachtige ontwikkelingen rondom hen. Natuurlijk Brigitte zelf, maar je wordt ook verliefd op haar hip bebaarde spindoctor Kasper Juul, die een gladde opportunist lijkt, maar gaandeweg steeds meer blijk geeft van een hart van goud. En haar klungelige secretaresse, met wiens bijrol je meeleeft en voor wie je hoopt dat ze haar baan mag houden. Het is ook interessant om te zien hoe de journalistiek met de politiek omgaat. Zo heeft de kritische journaliste Katrine Fonsmark een relatie met spindoctor Kasper Juul. Ze proberen integer te blijven, maar aan het maken van deals valt niet te ontkomen.

Maar wat is een serie zonder een personage dat je heerlijk kan haten? Niks. Wat mij betreft, wordt deze rol in Borgen vervuld door Nyborgs man. Bijna meteen vanaf het moment dat Nyborg minister-president wordt, zeurt deze toch best mannelijk uitziende kerel dat zijn vrouw zo weinig thuis is en geen tijd voor hem heeft. Ja, wat verwacht je dan? Ze leidt verdomme het land! En jij stond erachter dat ze dat ging doen! Er waren veel ogenblikken dat ik die pruilende apenkop door het scherm van mijn laptop wilde trekken teneinde hem een flinke kopstoot in het gelaat toe te dienen. En als klap op de vuurpijl gaat die sukkel vreemd (met een veel minder aantrekkelijke vriendin) en vindt hij dat hij daarbij in zijn recht staat! Veel kijkers zijn het blijkbaar met hem eens, lees ik op fora. Veel vrouwen vinden hem ‘een lekker ding’.

De eerste twee seizoenen zijn super. Wat dat betreft is de serie al beter dan Forbrydelsen, want die was wat mij betreft slechts één seizoen pure klasse. Maar helaas valt het derde seizoen van Borgen flink tegen, omdat er zo’n enorme sprong in de tijd is gemaakt dat alle personages zodanig zijn veranderd dat je ze nauwelijks meer herkent. Daarnaast is het allemaal iets minder intelligent geworden. Journalisten hebben niets door en de intriges zijn lang niet zo geraffineerd meer als in de eerste twee seizoenen.

Nog een laatste punt van kritiek: de serie is, zoals bij Scandinavische films en series wel vaker het geval is, enorm politiek correct. Problemen met moslimminderheden bestaan bijvoorbeeld niet; het enige probleem is de intolerantie van de Vrijheidspartij, het fictief equivalent van de PVV van Geertje Wilders. Maar goed, het is nog niet zo erg als in die belachelijke boeken van de Zweed Stieg Larssen, waarin iedere man vrouwen haat, en de slechteriken blanke, rijke, vrouwenhandelende, verkrachtende, nazistische seriemoordenaars zijn, terwijl alle allochtonen een hart van goud hebben, net als alle vrouwen, en natuurlijk Stieg Larssen zelf ook, of ik bedoel de hoofdpersoon, die bovendien, ook al is ie een feminist in hart en nieren, zelfs de meest feministische lesbo nog de koffer in krijgt.

Kortom, kijken dat Borgen. De ‘omgeving van Matthijs van Nieuwkerk’ is ook fan van de serie, hoorde ik laatst Van Nieuwkerk zeggen in De Wereld Draait Door. En als het goed genoeg is voor de omgeving van Van Nieuwkerk, dan is het zeker goed genoeg voor een proleet als jij.